Ankara Savaşı
Yıldırım Bayezıd ile Timur arasında yapılan savaş (1402).
Savaşın Dış Sebebi
Timur'un önünden kaçan Tebriz hükümdarı sultan Ahmed ile Azerbaycan hâkimi Kara Yusuf'un Yıldırım Bayezid'e sığınması ve Timur'un iade edilmeleri için yaptığı müracaatlara Bayezid'in cevap vermemesidir. Savaşın gerçek ve manevi sebebi olarak likle her iki hükümdarın sınırsız ihtirasları gösterilir.
Yıldırım balkanlar'ı ve Anadolu'nun büyük bir kısmını nüfuzu altına almış cihangir bir hükümdardı bu bakımdan kendisinden istenen mülteci hükümdarlar yerine Timur'a hakaret dolu bir cevap verdi. Timur ise yeryüzünde tek bir hükümdar olmalıdır iddiasıyla büyük fetihler yapmış ve bu İnançla Anadolu'yu zapta hazırlanmıştı. Bu yaradılışta iki hükümdar arasında savaş kaçınılmaz bir sonuç oldu.
Bayezîd Timur'un ileri harekâtını işitince İstanbul kuşatmasını kaldırarak kuvvetlerini Bursa'ya yığmağa başladı. 15 Haziran 1402'de Osmanlı ordusu yığınağını çok az bir zaman içinde tamamlamıştı. Yanında sırp kralının da yirmi bin kadar askeri vardı.
Bursa'dan hareket eden ordu iki koldan Ankara yakınına geldi ordugâha girdi. Burada Timur'un Sivas dolaylarında olduğu ve Tokat yolundan hareket edeceği haberi alınınca Yıldırım Ankara'yı kendine üs yaptı doğuya doğru ilerlemeğe başladı. Sadrazam Çandarlı Ali Paşa .ve diğer bazı kumandanlar Ankara'da bekleyerek savaşın burada kabul edilmesi teklifini ileri sürdüler; fakat Yıldırım onları dinlemedi Kızılırmak'ı geçti kuvvetlerini Artıkova (Artova). Akdağmadeni bölgesinde topladı; piyadesi fazla olduğundan savaşı dağlık bölgede yapmak istiyordu. Temmuzun ilk günlerinde gönderilen keşif kolları Timur'un kuvvetleriyle bağlantı kurdular.
Timur Bayezid'in geçiş yollarını tıkamış olduğunu görünce Sivas bölgesinde ona hücum etmekten çekindi güneye dönüp Kızılırmak vadisini takip etti. Bayezid Kızılırmak kavsinin ortasında dururken o sağ kanadından çıkardığı bir kuvvetle Bayezid ordusuyla temas sağladı; fakat burada küçük kuvvetler bırakarak Ankara üzerine yürüdü. Yıldırım bunu haber alınca geri dönüp hareket üssüne geldi.
Timur'un ordusu çoğu atlı olmak üzere 160.000 kişiyi geçiyordu; torunu Mehmed Sultanın kumanda ettiği süvari birlikleri zırhlıydı; orduda ayrıca filler de vardı. 19 Temmuz 1402'de her iki ordu Ankara'da Çubuk ovasında mevzilendi. önce her iki tarafta da sükûnet vardı sabaha kadar karakollar ve keşif kolları arasında çarpışma oldu. Timur'un ordusu geceyi savunma tedbirleri almakla geçirdi sıkışıklıktan kurtulmak için de bazı birlikleri ileri sürdü: bunlar o bölgenin muhafazasıyla birlikte su içilecek çeşme ve kaynaklara zehir atarak kullanılamaz hale getirdiler.
20 Temmuz 1402 sabahı Yıldırım Bayezid ordusunu düzene koydu ordusuna kısa bir hitabede bulunarak kahramanca ve imanlı bir savaşmanın zaferi sağlayacağını söyledi. Sağda şehzade Süleyman'ın kumanda ettiği Anadolu askeri ortada Bayezid ve şehzadeleri solda Sırplılar ve Rumeli askeri bulunuyordu önce Timur ordusundan Emirzade Ebubekir sonra Emir Cihanşah Kara Osman Bayındır hücuma başladılar. Bunlar Osmanlı ordusunun sol cenah gerilerini bastırıyorlardı bir müddet sonra da Osmanlı ordusunun karşı hücumu başladı ve Timur ordusunun karşısına düşen kısmını kırıp bastırmağa başladı.
Savaşın en kızıştığı anda Osmanlı sol cenahının ikinci kanadını teşkil eden Kara Tatarların düşmana değil aksine birinci hattaki Rumeli askerine hücum ettiği görüldü; Osmanlı kuvvetleri bu durumda şaşırdılar; ihtiyat kuvvetlerini tutan Çelebi Mehmed bunu düzeltmek için derhal emrindeki kuvvetleri ateş hattına soktu ve büyük bir yiğitlikle dövüşerek durumu düzeltti.
Savaşın aleyhine döndüğünü gören Timur ihtiyat kuvvetlerini toplayıp ezilen ve dağılmak üzere olan tarafa sürdü; buna rağmen buradaki Osmanlı kuvvetini dağıtamadı; Anadolu askeri de gayrete gelmişti; bunun üzerine Timur ordusunda bulunan Germiyan Saruhan Aydın ve Menteşe beyleri Anadolu askerinin karşısında bayraklarını açarak göründüler. Bu Anadolu askerinin maneviyatını kırdı nitekim az sonra bir kısmı karşı tarafa geçti.
Osmanlı sağ cenahı çok zayıfladı; durmadan takviye almakta olan düşman kuvveti karşısında artık gerilemekten başka çare yoktu ikindi üzeri savaşın kaybedildiğini anlayan Süleyman Çelebi sadrazam Çandarlı Ali Paşa Murad Pasa ve yeniçeri ağası Hüseyin Ağa kalan kuvvetlerle geri çekilmeğe başladılar. Sol cenahta Çelebi Mehmed de ordu ileri gelenlerinden bir kısmını alarak meydanı terketti. Sırp kralı da çekilmişti iki cenahı çöken ordunun orta kısmında Yıldırım yalnız kalmıştı.
Geri çekilme tekliflerini kabul etmeyerek 3.000 yeniçeriyle Çataltepe'ye çekildi. Onu yakalamak için Timur torunu Şahruh'u görevlendirdi. Yıldırım çok üstün kuvvetlerle yapılan hücumların çoğunu defettiyse de gün karardığı zaman Osmanlı ordusunun en kesin yenilgilerinden biri sona ermiş ve Yıldırım Bayezid esir düşmüştü.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder